Ιερά Μονή Παντανάσσης

Στην Κάτω Πόλη του Μυστρά, στον δρόμο που οδηγούσε από την Πύλη της Μονεμβασίας στη Μονή Περιβλέπτου, δεσπόζει η ξακουστή Μονή της Παντάνασσας, ορατή σχεδόν από όλα τα σημεία του λόφου. Το αριστουργηματικό καθολικό της, μάρτυρας της αναγέννησης του τόπου την εποχή των Παλαιολόγων, είναι το πιο εντυπωσιακό και αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής του Μυστρά, που συνδυάζει επιδέξια την καλλιτεχνική παράδοση του Βυζαντίου με στοιχεία της δυτικής αλλά και της ισλαμικής τέχνης.

Η μονή αποτελεί το τελευταίο βυζαντινό εκκλησιαστικό κτίσμα που οικοδομήθηκε στην πόλη. Ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Δεσποτάτου του Μυστρά.

Το καθολικό της μονής, έχοντας ως πρότυπο τον ναό της Παναγίας της Οδηγήτριας, κτίστηκε στον λεγόμενο «μικτό» ή «τύπο του Μυστρά». Ο αρχιτεκτονικός αυτός τύπος έχει δύο ορόφους και συνδυάζει την τρίκλιτη βασιλική στο ισόγειο με τον πεντάτρουλο σύνθετο σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό στον όροφο, με την προσθήκη υπερώων

Φραγκικές επιδράσεις αποτυπώνονται και στο καμπαναριό. Στο εσωτερικό του ναού τα περισσότερα γλυπτά προέρχονται από παλαιότερα μνημεία. Αξιόλογες είναι και οι τοιχογραφίες του ναού, οι οποίες ανήκουν σε τέσσερις χρονικές περιόδους.

Σήμερα είναι γυναικείο μοναστήρι, το μοναδικό που λειτουργεί στον Μυστρά.