Ίσθμια

Κοντά στο χώρο της αρχαίας Ισθμίας βρίσκονται υπολείμματα υστερομυκηναϊκού τείχους, ή κατά άλλους ερευνητές αναλημματικού τοίχου. Πρόκειται για ένα τείχος ακανόνιστου σχήματος, κατασκευασμένο με ογκόλιθους και εσωτερικό παραγέμισμα από μικρές πέτρες και χώματα (πάχους από 2 έως 3.5 μέτρα). Η χρονολογία κατασκευής του προσδιορίζεται στον 12ο π.Χ. αιώνα.

Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο αξίζει να παρατηρήσουμε αρχικά τον Ναό του Ποσειδώνα. Ο πρώτος ναός κτίστηκε το 690-650π.Χ., ο οποίος καταστράφηκε το 450 από πυρκαγιά. Στη θέση του χτίστηκε ένας μεγαλύτερος δωρικός ναός σύγχρονος με το ναό του Δία στην Ολυμπία, ο οποίος ήταν ελάχιστα μικρότερος από εκείνον. Μπροστά ακριβώς από τον ναό υπάρχει ένας βωμός με 40 μέτρα μήκος ο οποίος είναι ένας από τους πλέον επιμήκεις βωμούς.

Το επόμενο μνημείο είναι το Παλαιμόνιο το οποίο χτίστηκε για τον μυθικό ήρωα Μελικέρτη - Παλαίμονα, ο οποίος είχε συνδεθεί με τους αθλητικούς αγώνες που γίνονταν στην περιοχή. Ο πρώτος ναός του Παλαίμονα χτίστηκε στα χρόνια του Ανδριανού (138 μ.Χ) και βρισκόταν στα ανατολικά του ναού του Ποσειδώνα. Ήταν κυκλικός με κωνική οροφή και στο κέντρο του ναού υπήρχε άγαλμα με τον μικρό Παλαίμονα ξαπλωμένο στην πλάτη του δελφινιού.

Από το θέατρο της αρχαίας Ισθμίας δε σώζονται παρά ελάχιστα λείψανα, διότι ήταν το πλησιέστερο από τα χτίσματα προς το μεσαιωνικό οχυρό και κυριολεκτικά ξεθεμελιώθηκε για να προμηθεύσει οικοδομικό υλικό στο οχυρό. Έχουν βρεθεί θεμέλια της σκηνής και του κοίλου, μερικά από τα θεμέλια της δυτικής παρόδου, η θεμελίωση του προσκηνίου και μερικοί λίθοι από τη θεμελίωση δύο βάθρων μεγάλων πλαστικών εικόνων. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. όπου εκεί γίνονταν οι μουσικοί αγώνες των Ισθμίων.

Το στάδιο της Ισθμίας, ήταν γνωστό και προ των ανασκαφών, πως βρισκόταν 300 μέτρα περίπου ΝΑ του ιερού του Ποσειδώνα. Στην ΝΑ γωνία, όμως, του ιερού ανακαλύφθηκε η αφετηρία του αρχαιότερου σταδίου, όπου διακρίνονται τα ίχνη 16 συνολικά βαλβίδων εκκίνησης. Κατασκευάστηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ., όταν τα Ίσθμια συμπεριλήφθηκαν στους πανελλήνιους αγώνες. Το στάδιο είχε μήκος 193 μέτρα και γύρω στα 500π.Χ. δημιουργήθηκε και μία κερκίδα για τους θεατές. Το νεότερο στάδιο διαμορφώθηκε σε φυσική κοιλότητα και το μήκος του ήταν περίπου 181,15 μέτρα.

Τέλος στο βόρειο άκρο του αρχαιολογικού χώρου βρίσκονται τα Ρωμαϊκά λουτρά, τα οποία κατασκευάστηκαν το 150-160 μ.Χ., τα οποία κοσμούνταν με γλυπτά, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και ποικιλία μαρμάρων. Το πιο εντυπωσιακό μέρος της διακόσμησης είναι ένα ασπρόμαυρο ψηφιδωτό δάπεδο.