Ιερά Μονή της Παναγίας Φραγκαβίλλας

Ο ναός της Μονής Φραγκαβίλλας χρονολογείται μετά τα μέσα του 11ου αι. και έχει υποστεί εκτεταμένες επεμβάσεις. Βρίσκεται νοτιοανατολικά της Αμαλιάδας, ενάμιση χιλιόμετρο περίπου από το κέντρο της πόλης.

Η Φραγκαβίλλα αποτελούσε οικισμό (Φράνκα Βίλλα), με βάση την πρώτη απογραφή που έκανε η Οθωμανική διοίκηση το 1460 μ.Χ.

Ο οικισμός της Φραγκαβίλλας εμφανίστηκε τον 7ο αι. μ.Χ. ως ένα σύνολο διάσπαρτων αγροικιών, χτισμένες κι από Εζερίτες ποιμένες που εκδιώχθηκαν από τον Λέοντα τον Σκληρό μετά το 811μ.Χ. Τον 7ο ή 8ο αι. μ.Χ., σε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης της εκκλησίας της Πελοποννήσου, χτίζεται ο ναός της Παναγίας Πλατυτέρας.

Η επικρατέστερη εκδοχή για την ονομασία της Φραγκαβίλλας είναι αυτή που αναφέρεται από κάποιο Φράγκο ευγενή, ο οποίος είχε χτίσει στην περιοχή κάποια έπαυλη, εξοχική κατοικία ή Βίλλα, όπως ονομαζόταν από τους Ρωμαίους.

Ο ναός της Φραγκαβίλλας είναι βυζαντινού ρυθμού, όπως φαίνεται από τις πέτρες των τοίχων, που συμπληρώνεται από κεραμόπλακες, της εσωτερικής του διαίρεσης, ώστε να σχηματίζεται Σταυρός του τρούλου και, γενικά, της όλης τεχνοτροπίας του.

Μετά από εργασίες συντήρησης του ναού αποκαλύφθηκαν περίφημες Βυζαντινές Αγιογραφίες. Στο μεσαίο θόλο και στο κέντρο, σε μεγάλη και θαυμάσια ζωγραφιά, είναι η Θεοτόκος φέρουσα το βρέφος. Αριστερά και δεξιά της Πλατυρέρας κοσμούν αρχάγγελοι, ένας από κάθε πλευρά. Στο κέντρο του τρούλου μέσα σε κύκλο, είναι ο Παντοκράτωρ ζωγραφισμένος στα τέλη του 1600 μ.Χ. Πέραν, όμως, από τις τοιχογραφίες του ναού, αξιοπρόσεχτη είναι η ιστορική και θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Φραγκαβίλλας, η Θεοτόκος η Οδηγήτρια, που έχει στην αγκάλη της το Θείο Βρέφος. Είναι Βυζαντινής τέχνης, που χρονολογείται από το 1050 μ.Χ., και επαργυρώθηκε το 1892. Η παραπάνω εικόνα είναι ιστορική, αλλά και θαυματουργός, αφού προϋπήρχε όλων των ιστορικών της Φραγκοκρατίας, της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας.