Ιερά Μονή Ασκητή

Στο Γούμερο, το μεγαλύτερο ορεινό χωριό της ολυμπιακής γης, στο θεοσκότεινο άνοιγμα ενός πελώριου βράχου στην πρώτη σπηλιά, στηρίζεται το πέτρινο, ασβεστωμένο ναΐδριο του Ασκητή. Ασκεπές, χτισμένο από χέρια λαϊκά, µε οροφή του την τεράστια φυσική σχισμή που χωρίζει στα δύο το βράχο και εκτείνεται ως την πίσω πλευρά.

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, στο φαράγγι του Γούμερου ζούσε ένας ερημίτης. Κάποιοι κυνηγοί βγήκαν για καρτέρι, τον πέρασαν για θήραμα και τον τραυμάτισαν θανάσιμα. Το άψυχο σώμα του βρέθηκε στη σκιά του εν λόγω βράχου και από το αίμα του ξεπήδησε πηγή απ’ την οποία ακόμα αναβλύζει νερό.

Η σπηλιά είναι χωρισμένη σε δύο μέρη. Στο πρώτο υπάρχει το Ιερό της Μονής, ένα είδος διαδρόμου-εξώστη και ένα πηγάδι. Στο δεύτερο μέρος συναντάμε τα ερείπια της Βυζαντινής Μονής, που χρονολογείται γύρω στο 1200 μ.Χ. Ιστορικές καταγραφές αναφέρουν ότι στο χώρο της Μονής υπήρχε το μαντείο των αθλητών και ότι η διαδρομή προς τη Μονή ήταν το αρχαίο καλντερίμι, τμήμα της ιερής οδού Ήλιδας-Ολυμπίας, απ΄ όπου περνούσαν οι αθλητές για την αρχαία Ολυμπία.

Σήμερα ο επισκέπτης που θα ακολουθήσει τη διαδρομή μέσα στο φαράγγι, θα συναντήσει τις αρχαιότερες ελιές της Ελλάδας, με κλαδιά από  τις οποίες στεφάνωναν τους Ολυμπιονίκες.

Η Ιερά Μονή Ασκητή γιορτάζει κάθε χρόνο στις 31 Αυγούστου. Η απαγόρευση που έχει τεθεί όμως για την προστασία του μνημείου και των επισκεπτών από το 2018, έχει οδηγήσει στην ματαίωση του παραδοσιακού πανηγυριού που γίνεται κάθε χρόνο στην περιοχή.