Αρχαία Ακρόπολη Πλατιάνας

Στην ανατολική απόληξη του όρους Λαπίθας κατά μήκος μιας βραχώδους απόκρημνης κορυφογραμμής, πάνω και νότια από το χωριό Πλατιάνα Ηλείας βρίσκονται τα ερείπια μίας αρχαίας ακρόπολης. Η αρχαία πόλη της Πλατιάνας λέγεται αλλιώς και Τυπανεαί ή Αίπυ(=απόκρυμνος). Είναι πολύ εντυπωσιακή. Είναι χτισμένη με τέτοιο τρόπο, που από μακριά φαίνεται σαν να αιωρείται. Πρόκειται για οχυρωμένη πόλη κτισμένη σε δυσπρόσιτο και μακρόστενο ύψωμα. Διασώζονται τμήματα του αρχαίου τείχους της ακρόπολης και των αμυντικών οχυρώσεων, του θεάτρου, της αγοράς, ναών, μεγάλης δεξαμενής και αρχαίων οικιών. 

Η θέση του οικισμού σε τόσο ψηλό και δυσπρόσιτο μέρος είναι σπάνια για ελληνική πόλη. Η περίοδος ακμής της πόλης ήταν η ύστερη κλασική και η ελληνιστική εποχή.

Κατατάσσεται στις ακροπόλεις της αρχαίας Τριφυλίας, δηλαδή τις φυσικά οχυρές θέσεις που ενισχύθηκαν με τείχη, επειδή είχαν στρατηγική σημασία και ως εκ τούτου δέχονταν εξωτερικές απειλές. Η πόλη περικλείεται από οχυρωματικό περίβολο που χρονολογείται στην ύστερη κλασική και την ελληνιστική εποχή και που στο σύνολό του σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Από τα λείψανα της πόλης ξεχωρίζει το θέατρο που βρίσκεται αμέσως ανατολικά της ακρόπολης και έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς αποτελεί το δεύτερο σωζόμενο μνημείο της συγκεκριμένης κατηγορίας στο Νομό Ηλείας, μετά από αυτό της αρχαίας Ήλιδας. Σήμερα, διατηρούνται: Το τμήμα της σκηνής, το τμήμα του κοίλου, σε καλή κατάσταση σώζεται ο αρχαίος αναλημματικός τοίχος του θεάτρου και διατηρείται στην αρχική του θέση ένας θρόνος (από τις προεδρίες).