Κάστρο της Άκοβας

Στην περιοχή ανατολικά του Βυζικίου Αρκαδίας, στο λόφο κοντά στα Τρόπαια, στέκουν τα χαλάσματα του φράγκικου κάστρου της Άκοβας, μίας από τις 12 βαρονίες που ίδρυσε στην Πελοπόννησο ο Γοδεφρείδος Βιλλαρδουίνος. Από το κάστρο σήμερα διατηρούνται τμήματα από τον εξωτερικό περίβολο και ένας μισογκρεμισμένος τετράγωνος πύργος στη νοτιοδυτική πλευρά του.

Το όνομα του κάστρου προέρχεται από το λατινικό Άκβα (Acqua) λόγω των πολλών υδάτων εκ των πηγών που την περιβάλλουν. Άλλωστε ο ποταμός Λάδωνας είναι πολύ κοντά. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η ονομασία είναι σλαβικής καταγωγής.

Το κάστρο χτίστηκε το 1250 σε στρατηγική θέση, που του επέτρεπε να επιβλέπει όλη την πεδιάδα. Το 1318 πουλήθηκε στον Ανδρόνικο Παλαιολόγο και τον Ιωάννη Καντακουζηνό. Το 1458 το κατέλαβε ο Μωάμεθ Β’ ο Πορθητής και το κατέστρεψε εντελώς. Το 1684 το κατέλαβαν οι Ενετοί και το 1715 περιήλθε στα χέρια των Τούρκων με τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς, οπότε απέκτησε και μία μορφή αυτονομίας.

Το κάστρο είναι σήμερα γνωστό και ως «κάστρο της Μονοβύζας» ή «κάστρο της Αμαζόνας», ονόματα που στη λαϊκή μνήμη είναι συνδεδεμένα με το θρύλο που ήθελε το κάστρο να προστατεύεται από μία μονόστηθη αμαζόνα, κόρη του Βιλλεαρδουίνου, η οποία υπερασπίστηκε το κάστρο με μοναδική γενναιότητα.

Το κάστρο αναφέρεται επίσης ως «κάστρο της Κυράς», είτε από την ανιψιά του βαρώνου de Rosières, Μαργαρίτα, η οποία ήταν η πρώτη κυρία της Άκοβας, είτε από τη δευτερότοκη κόρη του Βιλλεαρδουίνου Μαργαρίτα, που ήταν γνωστή ως Κυρά της Άκοβας.