Τυρός Ιερό Απόλλωνος Τυρίτα

Στην κορυφή υψώματος του Προφήτη Ηλία, πάνω από το χωριό Πέρα Μέλανα της Κυνουρίας (80 χιλ. από Τρίπολη), υπάρχουν λείψανα του ιερού του θεού Απόλλωνα Τυρίτα, του σημαντικότερου από τα ιερά της αρχαίας Κυνουρίας. Ο Τυρίτας ήταν μάλλον μια παλαιά τοπική θεότητα που βοηθούσε στην παραγωγή γάλακτος και τυριού αλλά στο πέρασμα του χρόνου ταυτίστηκε με τον Απόλλωνα. Η λατρεία στο ιερό του Τυρίτα άρχισε τον 8ο αι. π.Χ. Πάνω στα θεμέλια του αρχαίου ιερού έχει κτισθεί το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Έχουν αποκαλυφθεί ίχνη μικρού ναού του 6ου αι. π.Χ., τετράγωνος βωμός, αναλημματικός τοίχος του 4ου αι. π.Χ., δωρικό κιονόκρανο και επιστύλιο και δισκοειδή ακρωτήρια λακωνικού τύπου, Επίσης βρέθηκαν και άλλα μικρότερα ευρήματα, πήλινα και χάλκινα, μεταξύ των οποίων αρκετά αναθήματα διαφόρων περιόδων. Τα περισσότερα από τα τελευταία είναι των αρχαϊκών χρόνων.

Στα πλέον αξιόλογα ευρήματα περιλαμβάνονται χάλκινο αγαλμάτιο, χάλκινη λεοντόσχημη πόρπη, χάλκινη φιάλη και χάλκινο ανδρικό αγαλμάτιο.