Λύκαιο Όρος – Βωμός Δία

Το Λύκαιο με την αρχαία πόλη Λυκόσουρα και τις άλλες μικρότερες αρκαδικές κώμες, ήταν το λίκνο των αρχαίων Αρκάδων βασιλέων και του αρκαδικού πολιτισμού από τα προϊστορικά χρόνια. Συγχρόνως όμως υπήρξε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο όπου λατρευόταν ο Δίας, ο Απόλλων, ο Πάνας και η Δέσποινα.

Με τα ποικίλα χρώματά του και το άφθονο πράσινο στις πλαγιές του ήταν το ιερό βουνό των αρχαίων Αρκάδων, οι οποίοι είχαν αναπτύξει για την κορυφή του μια πολύ σημαντική λατρευτική μυθολογία, και μια πλούσια πολιτιστική ιστορία. Οι τοπικοί μύθοι μάλιστα, ήθελαν τον Δία να έχει γεννηθεί στη θέση ‘Κρητέα’ του βουνού, και να έχει ανατραφεί από τις τρεις εντόπιες Νύμφες, την Αγνώ, την Νέδα και τη Θεισόα.

Σ’ αυτή την κορυφή λατρευόταν ο Λύκαιος Δίας και υπήρχε ο περίφημος βωμός των θυσιών, καθώς και το άβατο τέμενος του θεού. Αποτελούσε το μεγάλο υπαίθριο Ιερό, το σπουδαιότερο και σεβαστότερο σε όλη την Αρκαδία, γι’ αυτό και η κορυφή αυτή λεγόταν και Αρκαδικός Όλυμπος. Στην ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι ένας σωρός από χώμα, βωμός του Λυκαίου Διός και μπροστά στον βωμό ανατολικά, υψώνονται δύο κίονες όπου υπήρχαν άλλοτε επίχρυσοι αετοί.

Χαμηλότερα, στο μεγάλο οροπέδιο Κάτω Κάμπος, ΒΑ της κορυφής του Λυκαίου αλλά κοντά σε αυτήν, εντοπίστηκε ιερό του Πανός. Το ιερό περιβαλόταν από άλσος, ενώ στις πτυχώσεις του αναγλύφου αποκαλύφθηκαν λείψανα ιπποδρόμου, σταδίου, σειρές λίθινων εδωλίων, βάσεις ξενώνα και τμήματα κρηνικής κατασκευής. Εδώ τελούντο τα Λύκαια, αγώνες προς τιμήν του Λυκαίου Διός.

Τον Αύγουστο του 2016, ανακαλύφθηκε ταφικό όρυγμα με ανθρώπινο σκελετό σε καλή κατάσταση διατήρησης. Η ταφή χρονολογήθηκε στον 11ο αι. π.Χ. και η εύρεσή της ενισχύει την υπόθεση των ανθρωποθυσιών.