Αρχαία Γόρτυνα

Η Αρχαία Γόρτυς υπήρξε μία σημαντική αρκαδική πόλη κατά την αρχαιότητα. Ακόμα και σήμερα τα ερείπια της συνεχίζουν να έλκουν το ενδιαφέρον και το θαυασμό του επισκέπτη, σε συνδυασμό με τη φυσική ομορφιά και γαλήνη του τοπίου.

Ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Γόρτυνος βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού Λούσιου, σε μαγευτική τοποθεσία, στην έξοδο του φαραγγιού του. Είναι οδικά προσιτός από τα χωριά Ελληνικό (6 χιλ.) και Ατσίχoλος (4 χιλ.), όπως και από τη Μονή Προδρόμου.

Υπολείμματα που έχουν έλθει στο φως περιλαμβάνουν τμήματα της παλαιάς οχύρωσης, ερείπια κατοικιών και δημοσίων κτιρίων, ιερό του Ασκληπιού και λουτρά, προφανώς σχετιζόμενα με το Ασκληπιείο, με ιαματικές ιδιότητες. Τα λουτρά είναι από τα σημαντικότερα του αρχαίου κόσμου που έχουν ανακαλυφθεί καθώς περιλάμβαναν ένα ιδιαίτερο σύστημα θέρμανσης, που θεωρήθηκε από τους ερευνητές αρκαδική ευρεσιτεχνία.

Η αρχαία πόλη ήταν χτισμένη ακριβώς δίπλα από το Λούσιο, σε υψόμετρο που ξεκινάει από 340 μ., και στο χώρο της περιλάμβανε τo ναό τoυ Ασκληπιoύ και τα ιαματικά λoυτρά (4 χλμ. βορειοανατολικά του Ατσιχώλου). Οι ακροπόλεις της (του 4ου π.Χ. αι.) είχαν μεγάλη και ισχυρή περιτείχιση και βρισκόντουσαν η μια κοντά στην άλλη.

Σώζονται ερείπια του ναού του Ασκληπιού, των εγκαταστάσεων των λουτρών και στοάς και από τη μια ακρόπολη 4-6 σειρές λίθων και τμήματα πύργων.

Τα αρχαιoλoγικά ευρήματα από την περιοχή χρονολογούνται από τα Γεωμετρικά χρόνια μέχρι και τη Βυζαντινή περίοδο και καταδεικνύουν μια σημαντική πολιτιστική δραστηριότητα σε μια μεγάλη χρονική περίοδο, κύρια όμως στην Κλασική και στην Ελληνιστική εποχή. Η σημαντικότερη περίοδος της ακμής της αρχαίας πόλης εντοπίζεται στον 4ο π.Χ. αιώνα. Επίσης οι ανασκαφές έδειξαν ότι η πόλη καταστράφηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα.

Μέχρι σήμερα, δεν έχει καταστεί δυνατό να προσδιοριστούν οι χρονολογίες ίδρυσης, ακμής και παρακμής της Γόρτυνος. Αυτό οφείλεται αφενός στις ελάχιστες γραπτές μαρτυρίες και αναφορές της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, αλλά και στα λιγοστά αρχαιολογικά ευρήματα των ανασκαφών.